Norsafini Jafar menghuraikan pelbagai tema dan idea yang digunakan dalam pengkaryaan tari kontemporari di kalangan calon pengijazahan Sarjana Muda Tari di ASWARA pada tahun 2015.
PeTA Ijazah Sarjana Muda 2015 merupakan sebuah persembahan unik kerana telah memaparkan kebolehan fizikal dan daya kreativiti yang dilatih sepanjang pengajian di Akademi Seni Budaya dan Warisan Kebangsaan (ASWARA). Ia bukan hanya sekadar satu produksi tari malah ianya sebuah yang menjadi pengalaman berguna untuk seluruh warga produksi yang terlibat.
Penilaian Tahun Akhir (PeTA) bagi pelajar-pelajar ASWARA merupakan projek wajib setiap pelajar untuk mendapatkan anugerah Ijazah Sarjana Muda Tari. Projek ini boleh berbentuk persembahan, karya atau penyelidikan mengikut kecenderungan pelajar, Himpunan Purata Nilai Gred (HPNG) yang dicapai serta nasihat daripada pembimbingnya yang dilantik oleh Dekan Fakulti.
Pada tahun 2015, seramai 19 orang pelajar Ijazah Sarjana Muda Tari, ASWARA (17 pelajar pengkhususan persembahan dan dua pelajar pengkhususan koreografi) berjaya menamatkan pengajian mereka. PeTA Tari 2015 telah berlangsung selama lima malam bermula dari 10 hingga 15 Jun 2015, bertempat di Black Box, ASWARA. Calon-calon ini bukan sahaja dinilai dalam persembahan malah dinilai melalui proses penghasilan persembahan, pembentangan projek akhir dan sesi viva (sesi soal jawab bersama panel luar dan dalam). Sesi viva merupakan satu sesi yang paling mencabar kerana calon-calon perlu bersedia dengan pelbagai ‘serangan’ soalan yang berkaitan dengan pengalaman persembahan yang baru dilalui oleh mereka mahupun pengetahuan umum dalam bidang tari, seperti:
- Bentuk, struktur dan gaya tari
- Teori-teori seni persembahan
- Penterjemahan terminologi-terminologi tari
- Busana dan tatarias yang diaplikasikan dalam persembahan
Selain berdepan dengan soalan-soalan yang teknikal dan kritikal, pelajar juga diminta untuk melakukan demonstrasi pergerakan tertentu jika perlu. Antara panel luar yang dilantik bagi PeTA Tari 2015 ialah Hazfan Zannie Hamza dan Mohd Yusoff Mohamed Nor.
PeTA Tari 2015 bermula daripada persembahan genre tari tradisional pada 10 Jun 2015. Pada 12 Jun 2015, persembahan PeTA Tari 2015 diteruskan dengan persembahan genre balet neoklasik (neoclassical ballet) dan tari kontemporari.
Calon dalam pengkhususan persembahan tari kontemporari pada malam tersebut ialah Siti Fatin Nadzirah Pedi (Fatin), Wan Nurul Atilia Wan Mazlan (Athilia) dan Pengiran Khairul Qayyum Awang Omar (Qayyum). Ketiga-tiga mereka dinilai melalui hasil karya kontemporari oleh Aida Redza, Mohd Yunus Ismail, Milena Sidorova dan A. Aris A. Kadir. Tajuk persembahan mereka ialah Tiga, yang terdiri daripada enam buah karya. “Full Moon” (karya Milena Sidorova) merupakan persembahan solo daripada Qayyum yang mengisahkan tentang seorang individu yang sentiasa mengalami mimpi buruk semasa tidur pada malam bulan penuh. Karya ini merupakan hasil pembelajaran kelas rekonstruksi. “Tujuh Puteri” (A. Aris A. Kadir) pula merupakan persembahan solo daripada Fatin yang berkaitan dengan “biarkan atas nama perempuan, menghimpun semangat berani tak takut mati. Demi cinta biarkan atas nama perempuan menuruti keinginan naluri” seperti yang dinyatakan dalam sinopsis. Norbaizura Abd Ghani selaku pembimbing Fatin, merupakan penari asal “Tujuh Puteri” yang dipersembahkan untuk JAMU 2010. Persembahan diteruskan dengan persembahan solo daripada Athilia yang bertajuk “Jarum Berseri” (Mohd Yunus Ismail).
Dalam persembahan Tiga terdapat dua karya duet iaitu “Sri Kandi” (A. Aris A. Kadir) dan “Ta’a” (Aida Redza). “Sri Kandi” ditarikan oleh Qayyum dan Fatin yang memaparkan pewarisan kuasa matriarkal yang terletak pada seorang isteri. Manakala “Ta’a” yang dipersembahkan oleh Qayyum dan Athila turut menyentuh isu ketegangan kuasa gender dalam konteks kekeluargaan. Sebelum karya ini dipentaskan, Athilia dan Qayyum telah menjalani sesi latihan bersama Aida Redza di Pulau Pinang. Persembahan Tiga diakhiri dengan “Nasi Putih” (A. Aris A. Kadir), yang mengisahkan isteri yang menggunakan ilmu hitam untuk mendapatkan perhatian suami yang berpoligami. Pembimbing bagi ketiga-tiga calon ialah Dr. Joseph Gonzales (bagi Qayyum), Norbaizura Abd Ghani (bagi Fatin) dan Mohd Yunus Ismail (bagi Athilia).
Pada malam yang sama, calon Raziman Sarbini dari Sarawak, yang memilih genre balet sebagai major dalam pengkhususan persembahan turut dinilai melalui persembahan solonya yang bertajuk “The Murder He Wrote”.
Pada 14 Jun 2015, empat buah produksi dipentaskan untuk penilaian bagi lima lagi orang calon pengkhususan persembahan. Persembahan pertama ini dibimbing oleh Dr. Joseph Gonzales dan dipersembahkan oleh Nurfasilah Yahya (Fasilah) serta Mohd Nurulazmie Zanal Abdden (Azmi) yang bertajuk “Rooted in Silat”. Ia merupakan persembahan tari yang menggunakan silat sebagai elemen utama di dalam eksplorasi gerak, rasa dan kemudiannya diolah serta diceritakan melalui bentuk persembahan tari kontemporari. Penggunaan Joget Gamelan dan teknik tari barat diterapkan di dalam persembahan ini, namun elemen silat sebagai akar yang menjadi titik mula kepada cabang lain masih tetap ditonjolkan. Karya ini merupakan idea asal dari novel Ramlee Awang Murshid yang bertajuk Cinta Sang Ratu.
Azmi dan Fasilah telah menampilkan tarian secara solo, duet dan berkumpulan. Dalam tarian solo, Azmi mempersembahkan silatnya yang bertajuk “Sunan” (hasil karya guru silatnya Mawlid Zaenie Asjhad Zaenie) manakala Fasilah mempersembahkan Joget Gamelan dalam bentuk kreasi baru yang bertajuk “Sang Ratu Sulaman” (Norsafini Jafar). Azmi juga telah mempersembahkan dua tarian duet – “Gelut” (hasil karya Mawlid), bersama rakannya silatnya Helmi dan “Ratna”, karya Azmi sendiri bersama dengan Fasilah. “Ratna” merupakan persembahan ulangan yang sebelumnya ditarikan oleh Azmi dan Nuur Faliza Saad sempena acara Short & Sweet (2012) dan Take Off (2013). Dalam tarian berkumpulan, Azmi dan Fasilah mempersembahkan “Sulong”, yang dikoreograf oleh Adzwa Sani.
Pementasan pengkhususan persembahan diteruskan dengan persembahan Anna Lee See Wan yang bertajuk “Mulan” yang melibatkan koreografer Chew Sie Ting dan Fione Chia Yan Wei. Calon ini telah dibimbing oleh Mohd Nur Faillul Adam.
Hasmizan Abdul Hamid (Mizan) dan Izzazly Fikri Kamri mengakhiri persembahan malam tersebut. Persembahan mereka yang bertajuk “Mizz” merupakan sebuah persembahan gabungan yang menerapkan tema kehidupan sebagai jalan penceritaan. Elemen-elemen tari kontemporari, tari pascamoden serta hip hop dan street dance dipilih sebagai material untuk membentuk konsep persembahan. Dalam produksi ini Mizan telah mempersembahkan tarian solonya “All I Want” yang dikoreograf oleh Naim Syahrazad yang bertemakan harapan dan memanipulasikan bunga sebagai tanda simbolik. Izzazly pula mempersembahkan tarian solo yang bertajuk “Heel Lung” yang dikoreograf oleh Faillul Adam.
Mizan dan Izzazly telah persembahkan dua buah karya duet yang bertajuk “Cerita-cerita” (koreografi Datin Marion D’Cruz) yang menggabungkan pengungkapan teks dan pergerakan berserta variasi vokal dan paparan emosi yang pelbagai. Karya ini diolah berdasarkan inspirasi karya yang terkenal zero degrees oleh Akram Khan dan Sidi Larbi. Manakala satu lagi karya duet, “Collapzation” yang dikoreograf oleh Suhaili Ahmad Kamil berlandaskan inspirasi daripada elemen-elemen vogue dan mempermainkan motif gerak yang boleh dilakukan dengan jari telunjuk. Tarian berkumpulan hasil karya Arliana Mansor yang menampilkan gaya tarian hip hop dan street dance mengakhiri pementasan mereka.
Malam terakhir PeTA Tari 2015 adalah untuk produksi pelajar yang dinilai dalam pengkhususan koreografi. Dua calon yang terlibat ialah Al Jabar Laura dan Nurul Nadhirah Mohd Razid. Calon penilaian pengkhususan koreografi wajib menghasilkan dua karya koreografi kontemporari yang berdasarkan elemen tradisi dan bebas. Dalam koreografi bebas, Jabar menghasilkan “Semula” yang berteraskan konsep pengulangan pergerakan spesifik yang dapat membezakan personaliti dan kualiti fizikal dan keadaan pergerakan tubuh ketika bersembahyang. Manakala Nadhirah pula menghasilkan karya “Illness” yang menyoalkan bahawa “Adakah kita akan bercakap benar atau sebaliknya?”.
“Facing the Future” merupakan karya kontemporari Jabar yang berdasarkan elemen tradisi. Beliau menggunakan pergerakan asas tarian Kuda Pasu dan tradisi perarakan persandingan dalam masyarakat Bajau Samah. Semasa perarakan persandingan tersebut, pengantin lelaki dan wanita tidak dibenarkan memijak tanah sehingga kedua-dua mempelai sampai ke atas pelamin; ritual tersebut dikonsepsi dan dimanipulasikan dalam satu bentuk kreasi yang tidak memijak tanah. Hasil karya penilaian Nadhirah, “Madu” menggambarkan pergolakan emosi di antara dua isteri yang terpaksa berkongsi suami. “Madu”, yang pernah dipersembahkan dalam produksi Gelombang Baru 2014, diperbaiki dan dihaluskan sempena dalam PeTA Tari 2015.
Norsafini Jafar merupakan pensyarah di Fakulti Tari, ASWARA. Lebih
Untuk menghubungi penulis:
safini_j@yahoo.com
Foto utama: “Illness”, hasil karya Nurul Nadhirah Mohd Razid, Black Box, ASWARA, Kuala Lumpur, 15 Jun 2015. Foto © LH Tang